ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ (Σκέψεις και προτάσεις)

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

(Σκέψεις και προτάσεις)

 του Στέφανου Πίου

Η προτεινόμενη αξιολόγηση αποτελεί μια ολοκληρωτική επιτήρηση για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και έχει μοναδικό σκοπό τον εξαναγκασμό σε συμμόρφωση.

Είναι περιστασιακή, περιπτωσιακή και το χειρότερο μηχανιστική.

Στοχεύει α) στο να καταργήσει το θετικό κλίμα της σχολικής μονάδας, β) να υποβιβάσει την παιδαγωγική ικανότητα καθώς και το παραγόμενο εκπαιδευτικό έργο σε μετρήσιμο τεχνικό έργο, γ) να προωθήσει την ιδεολογία του ατομικισμού και ταυτόχρονα να  καταργήσει την αξιοπρέπεια της ατομικότητας. Έτσι  δυστυχώς ακυρώνεται στην πράξη η Αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου.

Είναι μία αξιολόγηση που προσφέρεται για τη νομιμοποίηση των απολύσεων και τη μηδενική εξέλιξη των εκπαιδευτικών, είναι

μια ενέργεια που ασκεί τρομοκρατία. Η συνάρτηση της αξιολόγησης με το «Πειθαρχικό Δίκαιο» καταργεί  τα δικαιώματα του εργαζόμενου εκπαιδευτικού και θεσμοθετεί το φόβο. Ο έντονος ανταγωνισμός που προωθεί ανάμεσα στους ελεγχόμενους εκπαιδευτικούς θα υπονομεύσει τις διαδικασίες συλλογικότητας και συνευθύνης, που είναι τόσο αναγκαίες για τη δημιουργία θετικού κλίματος στη σχολική μονάδα. Ο Σύλλογος Διδασκόντων χωρίς αλληλεγγύη θα μετατραπεί σε προέκταση της κεντρικής εξουσίας.

Δυστυχώς η προτεινόμενη «ολοκληρωτική» αξιολόγηση στοχεύει στην υποβάθμιση του Δημόσιου Σχολείου, στοχεύει στην απαξίωση της παιδείας σαν δημόσιο και κοινωνικό αγαθό, δεν ενδιαφέρεται για τη σωστή εκπαίδευση, μόρφωση και κατάρτιση των παιδιών του ελληνικού λαού.

Η αξιολογική απουσία και απραξία των τελευταίων τριάντα χρόνων (1982-2012) ενισχύθηκε με την μη εφαρμογή πολλών σχετικών νομοθετημάτων που ψηφίστηκαν άλλα δεν εφαρμόστηκαν ποτέ ενισχύοντας την συγκεντρωτική, ιεραρχική και γραφειοκρατική δομή του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Η εφαρμογή, σήμερα, ενός σύγχρονου συστήματος αξιολόγησης δεν πρέπει να στηρίζεται σε προηγούμενους αποτυχημένους συνδυασμούς, αν θέλει να έχει τη συναίνεση του εκπαιδευτικού κόσμου, αν θέλει να πετύχει. Σήμερα που όλοι συμφωνούν στην ανάγκη ύπαρξης ενός συστήματος αξιολόγησης, δυναμικού, εξελισσόμενου και προσαρμοσμένου στις ιδιαίτερες συνθήκες της ελληνικής εκπαίδευσης.

Πριν προχωρήσουμε στις προτάσεις μας για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου που πρέπει να ισχύσει στο ελληνικό δημόσιο σχολείο, θα πρέπει να θέσουμε τις προϋποθέσεις που θα δημιουργήσει η πολιτεία για να έχει την αρωγή και την συμπαράσταση των εκπαιδευτικών ώστε να πετύχει η αξιολόγηση.

Πρώτη προϋπόθεση για την επιτυχή εφαρμογή ενός συστήματος αξιολόγησης είναι η εδραίωση σχέσεων εμπιστοσύνης ανάμεσα στην πολιτεία και στους εκπαιδευτικούς. Η εμπιστοσύνη θα οδηγήσει στην απαιτούμενη συναίνεση και συγκατάθεση των εκπαιδευτικών, γιατί χωρίς αυτή η όποια προσπάθεια είναι καταδικασμένη να αδρανήσει και στο τέλος να απορριφθεί. Η πολιτεία πρέπει να ξεκαθαρίσει και να αποδείξει ότι σκοπός της αξιολόγησης θα είναι η βελτίωση της εκπαίδευσης που παρέχεται στους Έλληνες πολίτες, αλλά και οι εκπαιδευτικοί απαγκιστρωμένοι από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος θα υποδείξουν με τις προτάσεις τους  τον τρόπο για την επιτυχή υλοποίηση της εκπαιδευτικής πολιτικής.

Δεύτερη προϋπόθεση είναι η υποχρέωση της πολιτείας να αξιολογήσει η ίδια, πριν από οτιδήποτε και οποιονδήποτε άλλον, τον εαυτό της. Να αξιολογήσει αν αποδίδει στο δημόσιο σχολείο όλα αυτά που είναι υποχρεωμένη να προσφέρει από τους δημόσιους πόρους. Η ορθή κατανομή των πόρων θα προσφέρουν υλικοτεχνική υποδομή, τεχνικά μέσα, προσωπικό, επιμόρφωση, όλα όσα απαιτούνται. Σε αυτή την περίπτωση η πολιτεία, εξασφαλίζοντας στο δημόσιο σχολείο και στους εκπαιδευτικούς τα κατάλληλα μέσα και τις κατάλληλες συνθήκες, νομιμοποιείται στην κοινωνία και στον εκπαιδευτικό κόσμο να απαιτήσει την εφαρμογή αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου που παράγεται σε κάθε σχολική μονάδα ώστε να διαπιστώσει αν ανταποκρίνεται στους στόχους της εκπαίδευσης.

Τρίτη προϋπόθεση είναι η δημιουργία κουλτούρας αξιολόγησης τόσο στους εκπαιδευτικούς όσο και στη διοίκηση της εκπαίδευσης. Χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια ώστε αυτό να εδραιωθεί σταδιακά, συστηματικά και προσεκτικά. Να μην αρκείται σε διαπιστώσεις αλλά να καταλήγει σε συμπεράσματα και τελικές προτάσεις.

Αν ισχύσουν οι παραπάνω προϋποθέσεις, υποβάλλουμε τις παρακάτω προτάσεις για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου που πιστεύουμε πως αν εφαρμοστούν θα βοηθήσουν στην αποτελεσματικότερη εφαρμογή της.

1) Διεύρυνση και υποστήριξη, από την πολιτεία, της αυτονομίας της σχολικής μονάδας ώστε να σχεδιάζει και να αξιολογεί την εκπαιδευτική πολιτική που εφαρμόζει. Αναβάθμιση του ρόλου του εκπαιδευτικού με την ενεργή συμμετοχή του και αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων των μελών της σχολικής μονάδας.

2) Κατάρτιση των εκπαιδευτικών σε θέματα αξιολόγησης με συνεχή επιμόρφωση, κυρίως ενδοσχολική, ώστε να αναπτυχθεί κουλτούρα αξιολόγησης με απώτερο σκοπό την αποδοχή της διαδικασίας της αξιολόγησης.

3) Συνεχής και οργανωμένη ανατροφοδότηση του εκπαιδευτικού, η οποία για να επιτευχθεί πρέπει μέσα στη σχολική μονάδα να διαμορφωθούν κανόνες, για τον προσδιορισμό της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου. Κανόνες που θα λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες της σχολικής μονάδας, το γενικότερο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο λειτουργίας της και βέβαια τις διαγνωσμένες ανάγκες των εκπαιδευτικών.

4) Οργανωμένη επιμόρφωση που θα στηρίζει την ανατροφοδότηση του εκπαιδευτικού και του έργου του. Επιμόρφωση που θα καθορίζεται από τις ανάγκες των εκπαιδευτικών της σχολικής μονάδας και θα επιτυγχάνεται με την συνεργασία της σχολικής μονάδας με διάφορους φορείς, όπως είναι τα παιδαγωγικά τμήματα των πανεπιστημίων.

Θεωρούμε ότι αν ισχύσουν τα παραπάνω, η διαδικασία της αξιολόγησης εύκολα θα ενταχθεί στη σχολική εκπαιδευτική καθημερινότητα. Πιστεύουμε ότι η απουσία της αξιολόγησης είναι μέρος του προβλήματος. Το πρόβλημα είναι το εκπαιδευτικό μας σύστημα που ισοπεδώνει τον εκπαιδευτικό και πρέπει να αλλάξει.